Soms zit Darwin in je dashboard.
De nacht was al begonnen toen ik na een lezing over het menselijk gedrag huiswaarts keerde. De regen streelde de voorruit van mijn auto. Uit de radio – de enige metgezel op dit late uur – kondigde een stem het paradijs aan, by the dashboard light. Nostalgie overviel me. Was dat niet die topper uit de jaren zeventig? Die lelijke vent met dat mooie meisje? Barely seventeen and barely dressed. Voor zover dat in een auto kan, zette ik me in een relax-houding en liet de klanken van de vroege jaren over me heen stromen. Weg met de regen.
De snijdende stem van Meat Loaf hijgde rond mijn oren. Though it's cold and lonely in the deep dark night, I can see paradise by the dashboard light. Buiten dat paradijs kon het best over mijn auto gaan, maar dat idee vervloog al snel wanneer zijn hitsige geilheid prompt werd onderbroken door de indringende woorden van Ellen Foley: I gotta know right now! Before we go any further--! Do you love me? Will you love me forever? Do you need me? Daar had de arme stakker niet op gerekend! Love me forever? Hij was nog maar barely seventeen en wilde to make her motor run. Ik kon me hun ineengestrengelde lichamen op de voorbank voorstellen, rooie koppen, kleding her en der, bronstig gehijg… en dan plots de roep om een eeuwige gelofte, forever. De kerel moet zijn erectie op hold zetten en ik zie zijn verdwaasde blik vuren in haar vragende ogen. Moet dat nu?
Let me sleep on it. Baby, baby let me sleep on it. Let me sleep on it. And I'll give you my answer in the morning. Een luid toeterende truck stuurde me terug naar mijn baanvak. Het is niet goed het ritme van de radio naar je stuurwiel te vertalen. Maar wat deed die truck zo laat nog op de baan? Anyhow, Ellen Foley was niet akkoord en wilde zijn eeuwigdurende commitment right now horen, vooraleer zijn zaad bij haar misschien onomkeerbare dingen zou doen. Hun beider smeekbeden van will you love me forever tot I’ll give you an answer in the morning gingen gedurende enkele kilometers heen en weer. Tot zijn onblusbare drift het pleit won, zijn erectie couldn't take it any longer, en hij toegaf: I swore that I would love you to the end of time! Arme kerel, want nu is hij praying for the end of time, so I can end my time with you!
Geen wonder dat ik me gedurende deze minutenlange hit uit de gouden jaren moeilijk op mijn rijkunst kon concentreren, want dit was niet enkel een nostalgisch geschenk van de radio, het was een perfecte illustratie van wat ik vanavond probeerde duidelijk te maken in mijn lezing – ziedaar de reden waarom ik dit relaas doe. Het duet van Meat Loaf en Folley is de samenvatting van de verschillende voortplantingsstrategieën die de evolutie bij man en vrouw heeft uitgetekend. Onze overovergrootvaders en -moeders hebben er niet op dezelfde manier voor gezorgd dat wij hun afstammelingen zijn geworden. Voor velen onder u misschien een koude douche, maar daar maalt de evolutie niet om. Het zit hem allemaal in de grootte en de aantallen van de geslachtscellen. Bekijken we dat even.
Mannen maken continu massa’s zaadcellen aan. Bij een ejaculatie worden er honderden miljoenen spermatozoa aangevoerd. Onmiddellijk wordt een nieuwe lading aangemaakt. En dat jaren lang, zelfs nadat de man te oud is geworden om zijn zaad nog op de juiste plaats te deponeren. Bij vrouwen zit dat heel anders. Zij maken ongeveer één eicel per maand. Punt. En dat tot aan hun menopauze. In een heel vrouwenleven gaat het dus maar om enkele honderden cellen. Dit verschil is te vergelijken met de lotto. Mannen hebben spotgoedkope lotjes, vrouwen ultradure. Stel dat een man een vrouw bevrucht waarvan de kinderen niet levensvatbaar zullen zijn, of zwak of ziek. Wat is hij kwijt? Wat zaadcellen, waarvan de voorraad meteen terug wordt aangevuld, en de moeite. Om geen van beide maalt hij, in theorie kan hij zonder enig verlies opnieuw zijn kans wagen. De vrouw daarentegen is gedurende jaren uitgesloten van voortplanting wanneer ze bevrucht wordt door zaad met genen die kansloze kinderen opleveren: ze is negen maanden zwanger en moet het kind gedurende enkele jaren zogen – denk eraan dat dit proces geëvolueerd is bij onze verre voorouders die nog geen flessenmelk kenden. Al die tijd is ze onvruchtbaar en daalt haar kans om onze voorouder te worden. Met andere woorden, haar eicel is bijzonder duur. Gedurende het hele evolutieproces van de mens hebben vrouwen getracht hun eicel duur te verkopen. Vrij vertaald: ze waren zeer kieskeurig, ze wilden eerst de kwaliteit van het zaad inschatten, heeft het goede of slechte genen? Dat kon voor een deel worden afgelezen van de kwaliteiten van de man. Is hij gezond? Mooi? Sterk? Slim? Dan is de kans groot dat de kinderen dat ook zullen zijn. Ziedaar de reden waarom vrouwen – en dit geldt onverminderd ook voor andere diersoorten – niet geneigd zijn om snel tot seks over te gaan. De baltsperiode bij veel diersoorten duurt zeer lang om het wijfje de kans te geven de kwaliteiten van het mannetje in te schatten.
Maar er is meer. Wij zijn een diersoort waarvan de jongen – kinderen noemen we ze – zeer vroeg geboren worden. Dat heeft dan weer iets te maken met onze grote hersenen en dus groot hoofd. Om de bevalling niet al te moeilijk te maken, worden wij vroeger geboren dan bij menig ander zoogdier. En daardoor hebben wij als baby meer zorg nodig, we zijn kwetsbaarder. Elke hulp die de moeder daarvoor kan krijgen, zoals van een partner, is welkom en vergroot de overlevingskansen van het kind. Bovendien is deze hulp ook gewenst bij de verdere groei van het kind: het moet niet alleen beschermd worden, maar ook gevoed, onderwezen en noem maar op. Honderdduizend jaar geleden waren er geen politiediensten of ziekenhuizen of scholen. Om al die redenen wilden onze overovergrootmoeders hun dure eicel pas ter beschikking stellen nadat ze enige zekerheid hadden dat ze hulp zouden krijgen van hun partner, forever! Die forever duurde wellicht maar enkele jaren tot het kind voldoende levensvatbaar was, maar het ging dus zeker niet om een kortstondig avontuurtje. Tussen haakjes, die avontuurtjes hebben onze overgrootmoeders heus ook wel gekend, en daar voordeel uit gehaald, maar dat is een ander verhaal, niet voor nu.
Onze overovergrootvaders hadden natuurlijk ook baat bij een langdurende relatie met de moeder, waardoor de overleving en opvoeding van hun kinderen kon gegarandeerd worden, maar als een man zo nu en dan zijn zaad kwijt kon buiten zijn forever-relatie, dan was dat goed meegenomen. De dame die hij had bezwangerd, verhoogde zijn kans om onze overovergrootvader te worden zonder dat hij energie en tijd aan het kind moest spenderen. Zijn let me sleep on it houding is niet meer noch minder dan het resultaat van een overvloed aan zaadcellen. Haar will you love me forever is ingegeven door haar dure eicel en het feit dat ze het kind gedurende lange tijd moet dragen en zogen.
Velen onder ons vinden deze koude darwinistische analyse niet leuk. Maar het evolutionaire proces heeft op de mens geen uitzondering gemaakt. Het verhaal van the dashboard light geldt voor de meeste diersoorten, waarom zou dit tijdens de evolutie van de mens plots anders kunnen zijn gelopen? Onze zaad- en eicellen verschillen in geen enkel opzicht van deze van andere zoogdieren. Ook de basis van ons voortplantingsgedrag niet, ook al zijn er natuurlijk flink wat elementen bijgekomen via onze cultuur: huwelijkscontracten, hartjes, liefdesbrieven… Maar ook dat is een ander verhaal.
Het was gestopt met regenen. Meat Loaf en Folley waren al lang naar huis, en ik was thuis. Zouden al die andere chauffeurs of late luisteraars de darwinistische ondergrond van dit paradise hebben gesmaakt? Zouden ze weten dat dit liedje al van voor de ijstijden dateert? Misschien eens iets over schrijven. Ik draaide mijn dashboard light uit.
Onze overovergrootvaders hadden natuurlijk ook baat bij een langdurende relatie met de moeder, waardoor de overleving en opvoeding van hun kinderen kon gegarandeerd worden, maar als een man zo nu en dan zijn zaad kwijt kon buiten zijn forever-relatie, dan was dat goed meegenomen. De dame die hij had bezwangerd, verhoogde zijn kans om onze overovergrootvader te worden zonder dat hij energie en tijd aan het kind moest spenderen. Zijn let me sleep on it houding is niet meer noch minder dan het resultaat van een overvloed aan zaadcellen. Haar will you love me forever is ingegeven door haar dure eicel en het feit dat ze het kind gedurende lange tijd moet dragen en zogen.
Velen onder ons vinden deze koude darwinistische analyse niet leuk. Maar het evolutionaire proces heeft op de mens geen uitzondering gemaakt. Het verhaal van the dashboard light geldt voor de meeste diersoorten, waarom zou dit tijdens de evolutie van de mens plots anders kunnen zijn gelopen? Onze zaad- en eicellen verschillen in geen enkel opzicht van deze van andere zoogdieren. Ook de basis van ons voortplantingsgedrag niet, ook al zijn er natuurlijk flink wat elementen bijgekomen via onze cultuur: huwelijkscontracten, hartjes, liefdesbrieven… Maar ook dat is een ander verhaal.
Het was gestopt met regenen. Meat Loaf en Folley waren al lang naar huis, en ik was thuis. Zouden al die andere chauffeurs of late luisteraars de darwinistische ondergrond van dit paradise hebben gesmaakt? Zouden ze weten dat dit liedje al van voor de ijstijden dateert? Misschien eens iets over schrijven. Ik draaide mijn dashboard light uit.